Per 1 april 2023 kunnen zwangeren via de niet-invasieve prenatale test (NIPT) laten onderzoeken of hun ongeboren kind down-, edwards- en patausyndroom heeft. Lange tijd werd dit bepaald met de combinatietest. Dat is een bloedonderzoek bij de zwangere en een echo bij het kind. Sinds 2017 is de NIPT vergeleken met de combinatietest via de TRIDENT studie. Daaruit blijkt dat de NIPT meer kinderen met down-, edwards- en patausyndroom ontdekt en ook vaker een juiste uitslag geeft. Daarom is deze test nu voor iedereen beschikbaar (bron: RIVM).
Er zijn maar enkele laboratoria in Nederland die de NIPT test uitvoeren, maar er zijn veel laboratoria die vanaf eind maart de bloedafname voor de NIPT gaan doen. Deze zogenaamde bloedafnameorganisaties (BAO’s) zijn in enkele maanden tijd gekoppeld aan Peridos, een landelijk systeem van het RIVM.
De aanvraag voor een NIPT test wordt doorgestuurd aan de bloedafnameorganisaties. De aanvragen zijn voorzien van een unieke barcode. Als de zwangere zich meld bij een bloedafnamelocatie kan de aanvraag opgehaald worden door het scannen van die unieke barcode.
Het bloedafnameproces voor de NIPT verloopt anders dan bloedafname voor huisartsen of specialisten uit het ziekenhuis. Dit zit in de persoonsidentificatie en de materiaalidentificatie. Bij de NIPT is er geen sprake van patiënten maar van personen (zwangeren) waarvan bloed wordt afgenomen. Deze personen zijn niet bekend als patiënt in het LIS. Identificatie vindt plaats op basis van BSN en geboortedatum of bij ontbreken van BSN op geboortedatum, NAW en adres.
De materiaalidentificatie gaat ook anders. De NIPT bloedafname vindt plaats in buizen die reeds voorzien zijn van barcodes in tegenstelling tot bloedafnames voor patiënten waarbij etiketten geprint worden bij bloedafname. Nadat het materiaal is afgenomen wordt er een bericht aan Peridos gestuurd. Zo wordt geborgd dat het afgenomen materiaal aan het juiste ongeboren kind gekoppeld kan worden.
Samenwerking
Samen met het RIVM en de bloedafnameorganisaties is er in korte tijd een gevalideerde oplossing geleverd en zijn de LabTrain gebruikers klaar om de eerste zwangeren te ontvangen.
LabTrain: elke drie weken een nieuwe versie
Het LabTrain LIS onderscheid zich van andere oplossingen doordat het systeem continu doorontwikkeld wordt én er elke drie weken een nieuwe versie uitgebracht wordt. Onze gebruikers kiezen zelf wanneer ze updaten. Innovaties worden zo snel naar de klinische praktijk gebracht. Ook in deze casus blijkt dat een voordeel te zijn. Voor de NIPT waren enkele aanpassingen in LabTrain noodzakelijk. Deze aanpassingen waren eind december 2022 duidelijk en in de (drie-wekelijkse) update van 20 januari 2023 waren de aanpassingen beschikbaar.